اولین گردهمایی ملی زیست شناسان ایران

حرکت ملی زیست شناسان فصلی نوین برای بهبود جایگاه پژوهشی و کاری زیست شناسی

مکان دانشگاه خوارزمی

 زمان پنجشنبه ۱۶ شهریور ۹۶

آدرس: کرج، میدان دانشگاه (حصارک)، دانشگاه خوارزمی، ساختمان مرکزی، سالن شهدا (سالن شماره ۱ علوم)

 اولین گردهمایی ملی زیست شناسان ایران در سالن شهدای دانشگاه خوارزمی کرج ساعت ۱۰ صبح با گوش جان سپردن به آیاتی از کلام ا... مجید و پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. حامی مالی برگزاری این دوره از گردهمایی، شرکت پایدار پی سازه (پی اس کو)، PS-CO، بود.

 در ابتدای مراسم دکتر محمد نبیونی ریاست محترم انجمن زیست شناسی ایران با تبریک دههٔ ولایت و امامت، فرارسیدن عید سعید غدیر خم و خیر مقدم خدمت شرکت کنندگان و میهمانان سخنرانی خود را ایراد نمودند. ایشان به برشمردن محوریت‌های گردهمایی پرداخته و مختصری به معرفی بخش‌های مختلف پروژهٔ شهر سلول که در دانشگاه خوارزمی در حال اجراست اشاره نمودند. این پروژه دارای ۴ بخش است که شامل فاز اول فضایی که به تمرکز شتاب دهنده‌ها اختصاص داده شده است، فازدوم بیمارستان سلول درمانی

Hospital) (CELL Therapy، به همراه فضای هتلینگ که در نظر گرفته شده است، فاز سوم پارک تخصصی علم و فناوری که به صورت اختصاصی در حوزه‌های مرتبط با علوم سلول‌های بنیادی، پزشکی، مهندسی بافت، طراحی، ساخت و تولید داربست‌ها فعالیت خواهد داشت. فاز چهارم موزه سلولی با فضایی به شکل سلول و برگرفته از مدل موزه سلولی شهرمنچستر می‌باشد. در ادامه ایشان به معرفی شاخهٔ دبیران انجمن زیست شناسی ایران پرداختند که با هدف رسیدگی به مشکلات دبیران زیست شناسی، نظارت و پیگیری کتب درسی و واژگان ورود یافتهٔ جدید به این کتب تشکیل شده است. ایشان همچنین به معرفی شاخهٔ دانشجویی انجمن زیست شناسی ایران با دبیری جناب آقای دکتر امین زاده که در زمستان ۹۵ شکل گرفت اشاره نمودند. این شاخه با همکاری دانشجویان زیست شناس به یافتن موانع اشتغال زیست شناسان و ایجاد مراکز علمی و برگزاری نشست‌ها و همایش‌ها و ورک شاپ ها می‌پردازند. دکتر نبیونی با تاکید بر این موضوع که انجمن زیست شناسی ایران یک انجمن مردم نهاد است، به دانشجویان اطمینان دادند که این انجمن خواسته‌ها و مشکلات دانشجویان و فارغ التحصیلان علوم زیستی را پیگیری خواهد کرد.

 سخنران دوم همایش جناب آقای دکتر شریفی نایب رئیس انجمن زیست شناسی ایران با اشاره به این مطلب که علوم پایه در میان سایر علوم جایگاه رفیعی دارد فرمودند علوم پایه در توسعه و گسترش دانش بشری نقش به سزایی دارد و هر کجا که علوم پایه و بنیادی خوب کار کرده باشد آثار آن مشخص شده است اما گاهی اوقات دردرون علوم پایه و حوزه زیستی مسائل ومشکلاتی وجود دارد که اجازه نمی‌دهد این بخش نقش خود را به طور مفید ایفا نماید. تحقیقات در علوم پایه هزینه بر است، احتیاج به زیرساخت، امکانات، تجهیزات و هوش بالا و نیروی انسانی قوی و کار آزموده دارد. در اکثر نقاط دنیا بیش‌تر از سایر علوم بر علوم پایه تکیه کرده و سرمایه گذاری می‌کنند. سهم عمده بودجه پژوهش در خارج از کشور بودجه دولتی است نه درآمدهای اختصاصی و بخش اوقاف و خیریه. یکی از چالش‌های پیش رو باور صنعت نسبت به علوم پایه به خصوص زیست شناسی است. فاصله علوم پایه و صنعت فاصله زیادی است. همچنین تشخیص جایگاه علوم پایه و زیست شناسی در اسناد بالادستی و پررنگ نمودن نقش آن از مواردی است که آقای دکتر شریفی یادآور شدند. ایشان با برشمردن بندهایی از سیاست‌های کل برنامه ۵ ساله توسعه به جایگاه کمی و کیفی دانشجویان علوم پایه نسبت به سایر دانشجویان کشور اشاره نمودند و از این بندها با عنوان رگه‌هایی که از طریق آن می‌توان مطالبات زیست شناسان را پیگیری کرد نام بردند. همچنین نایب رئیس انجمن زیست شناسی ایران به ایجاد یک نهاد در درون انجمن برای پیگیری وضعیت اشتغال دانشجویان بعد از فارغ التحصیلی اشاره نمودند و پیشنهاد دادند که یک پایگاه پایش اشتغال دانش آموختگان دانشگاهی با در نظر گرفتن بودجه سال ۹۷ تشکیل شود.

 سخنران سوم گردهمایی جناب آقای دکتر امین زاده دبیر محترم شاخه دانشجویی انجمن زیست شناسی ایران در سخنان خود همکاری و اتحاد تمام دانشجویان و زیست شناسان را جهت مرتفع ساختن موانع اشتغال خواهان شدند و به برشمردن وظایف این شاخه پرداختند ازجمله برگزاری نشست‌ها، سمینارها و ورک شاپ ها و به اهداف شاخه دانشجویی، تقویت دانش علوم زیستی و بررسی مشکلات دانشجویان و همچنین مشاوره علمی جهت کمک به انجام پروژه‌ها در نهایت هدف مندسازی و افزایش نقش انجمن در کمک به حل مشکلات زیست شناسان پرداختند. اولین جلسه شاخه دانشجویی تیر ماه سال جاری در دانشگاه تهران برگزار شد.

 مراسم با پخش نماهنگ معرفی انجمن زیست شناسی و نماهنگ تبلیغاتی شرکت PS-CO، حامی مالی گردهمایی در بخش اول پایان یافت. پس از زمان استراحت و پذیرایی، بخش دوم گردهمایی، پنل دانشجویان زیست شناس در حال تحصیل با ارائه سخنرانی جناب آقای دکتر مرادی فارغ التحصیل از دانشگاه تربیت مدرس ادامه یافت. افراد حاضر در پنل جناب آقایان دکتر نبیونی، دکتر شریفی، دکتر مباشری، دکتر امین زاده و آقای بابازاده بودند. دکتر مرادی به ارائه مطالب گرداوری شده در غالب پاورپوینت با عنوان راهکارها در ارتباط با چالش‌های زیست شناسی کشور (فرصت‌ها و نقاط قوت) پرداختندو با مطرح نمودن این سؤال که آیا دانشگاه باید دغدغهٔ فارغ التحصیلانش را داشته باشد به بررسی و مقایسه دانشگاه‌های نسل اول تا سوم پرداختند. طبق سخنان دکتر مرادی، دانشگاه نسل اول به آموزش و (تربیت متخصص)، دانشگاه نسل دوم به آموزش و پژوهش و (تربیت متخصص دانشمند) و دانشگاه نسل سوم به آموزش و پژوهش و بهره برداری از دانش و (تربیت متخصص دانشمند کارآفرین) می‌پردازند. همچنین ایشان به ارائه آمار پذیرش دانشجویان زیست شناسی گرایش‌های مختلف و ظرفیت جذب دانشگاه‌ها در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری با اطلاعاتی که برگرفته از دفترچه انتخاب رشته سال 96 بود پرداختند. اشتغال، جذب بدون ضابطه دانشجو، به روز نبودن سر فصل‌ها و عدم توجه به موضوع مهارت آموزی برای ورود به فضای کسب و کار، کمبود امکانات پژوهشی و عدم تناسب پذیرش دانشجوها با امکانات پژوهشی دانشگاه‌ها مسائلی بودند که به عنوان تهدیدها و چالش‌هایی است که از دیدگاه دکتر مرادی زیست شناسی کشور با ان مواجه است و تنوع اقلیمی کشور، تنوع زیستی بسیار بالا، موقعیت کشور در منطقه خاورمیانه، نگاه مثبت سران نظام به مقوله توسعه علم و فناوری، نقشه جامع علمی کشور و سند سیاست‌های کلی علمی وفناوری، وجود نیروی انسانی جوان و متعهد به عنوان فرصت‌ها و نقاط قوت در نظر گرفته شده است. ایشان همچنین به ارائه پیشنهادهایی جهت مرتفع کردن برخی از این تهدیدها پرداختند. از جمله این راهکارها می‌توان به طور خلاصه به نکاتی مانند ایجاد رشته‌های جدید با تکیه بر بین رشته‌ای ها، گسترش دوره‌های پسا دکتری، جذب پژوهشگر به جای هیئت علمی، توجه به پژوهش‌های کاربردی و نیاز محور اشاره نمود.

 سخنران دوم پنل دانشجویان در حال تحصیل، سرکار خانم معصومه قارون معاون اجرایی موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی بودند. ایشان با مطرح نمودن این مطلب که بحث اشتغال دانش آموختگان با تلاش وسیع همه نهادها اتفاق می افتد؛ ادامه دادند مسئولیتی که این سازمان دارد در حال حاضر بدست آوردن اطلاعات دقیق از تعداد دانشجویان فارغ التحصیل بیکار و فاصله زمانی که آن‌ها وارد بازارکار می شوندو اینکه آیا شغل آنها چقدر مربوط به تحصیلاتشان است می‌باشد و از این اطلاعات برای تشخیص شکاف‌های موجود که مانع از حضور افراد متخصص در جایی که باید باشند استفاده شده و زمینه‌های قانونی را برای برطرف کردن این خلأها بررسی می‌نمایند. به گفته ایشان رشته‌های علوم پایه به توسعه مرزهای دانش کمک می‌کند اگر چه در صنایع دانش بنیان رشته‌های تخصصی مهارتی هم داریم ولی نباید در تعریف شغل مفهوم شغل را به داشتن فقط مهارت تنزل دهیم به طوریکه برای اشتغال فقط بایدمهارت استفاده از یک ابزار را داشته باشیم. همچنین ایشان فرمودند برای همه رشته‌ها مقرر شده است گواهی سلامت حرفه‌ای صادر شود.

 سخنران سوم پنل، دانشجوی دکتری دانشگاه تهران سرکار خانم صابره سادات موسوی به نمایندگی از شاخه دانشجویی زیست شناسی ایران یکی از مشکلات علوم پایه را عدم شناخت افرادی که در صنعت فعال هستند باجایگاه علوم پایه و رشته زیست شناسی دانست واشاره کرد عامل اصلی که صنایع نمی‌توانند زیست شناسان را تقویت و حمایت کنند یک مشکل فرهنگی است. در کشورهای پیشرفته حتی تئوریک‌ترین رشته‌ها مانند ریاضی در صنعت استفاده کاربردی دارند. ایشان با اشاره به این مطلب که در هر جامعه‌ای سؤال از جامعه وارد دانشگاه می‌شود از جامعهٔ فرهیختهٔ دانشگاهی تقاضا داشتند تا مشکل جامعهٔ دانشجویی زیست شناسی را حل کنند.

 پنل دوم با عنوان گفتگو در حوزه کتب درسی و واژه گزینی با سخنرانی نماینده شاخه دبیران زیست شناسی جناب آقای احمد باقری اقدم دبیر باتجربه زیست شناسی ساعت 14:15 دقیقه آغاز شد. ایشان به نمایندگی از دبیران زیست شناسی در خصوص تدوین کتب درسی به بررسی لغات مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی در کتاب زیست شناسی ۲ پایه ۱۱ پرداختند. جناب آقای باقری اقدم فرمودند بومی سازی را می‌پذیریم به شرط آنکه جامعهٔ عوام هم آن را پذیرا باشد. ما لغات خاص را نمی‌توانیم بومی سازی کنیم. در ادامه از انجمن تقاضا کردند اگر با دست اندرکاران فرهنگستان در ارتباط هستند گلایه‌های دبیران را به گوش آنان برسانند تا کتاب قابل فهم باشد و دانش آموزان علوم تجربی از زیست دلزده نشوند. مطلب بعدی که به آن اشاره شد، مجهول بودن برخی عکس‌ها و اصطلاحات جدید در کتاب زیست شناسی 2 پایه یازدهم بود؛ که لزوم یک کتاب راهنما برای مطالعه و دانایی دبیران جهت تدریس این کتاب را مطرح نمودند. همچنین نگرانی دبیران زیست شناسی از حذف برخی مطالب مفید به خصوص بخش میکروب شناسی سرفصل‌های گیاهی را اعلام داشتند. از طرفی به این نکته اشاره شد که این کتاب به عنوان یکی از منابع کنکور بسیار ضعیف نوشته شده است. در صورتیکه دانش آموزان با مطالعه این کتاب به عنوان منبعی برای ورود به شاخه پزشکی آماده می‌شوند. لازم به ذکر است اعضای پنل جناب آقای دکتر معصومی و دکتر عطری از فرهنگستان زبان و ادب فارسی و سرکار خانم دکتر عریان ریاست دانشکده علوم زیستی دانشگاه خوارزمی در جلسه حضور داشتندو نظرات خود را در این خصوص بیان نمودند.

 در ابتدای پنل سوم که ساعت ۵ عصر برگزار شد از جناب آقای مهندس بندلی مسئول دبیرخانه انجمن زیست شناسی ایران تقدیر به عمل آمد، اعضای پنل سوم با عنوان پرسش و پاسخ دانشجویی جناب آقایان دکتر شریفی، دکتر حسینی، دکتر مباشری و آقای بابازاده از شاخه دانشجویی انجمن حضور داشتند. اغلب سوالاتی که از سمت دانشجویان و فارغ التحصیلان علوم زیستی حاضر در جلسه مطرح شد، مشکلات اشتغال، وجود تبعیض بین محصلان وزارت بهداشت و وزارت علوم، نیاز به وجود خانه زیست شناسی و اتاق فکر برای هم اندیشی دانشجویان، اجرایی نشدن طرح‌ها و پروژه‌های دانشجویی بود و همچنین همگی متفق القول از انجمن و مسئولین حاضر تقاضا داشتند تا مشکلاتشان به گوش مسئولین رسانده شود و فقط در حد برگزاری جلسات نباشد. جناب آقای دکتر شریفی به تشکیل ۲ کارگروه اشاره نمودند کارگروه اول وظیفه تشکیل یک نهادرا بر عهده بگیرد تا نیازها را پیگیری کند موارد را مطرح نماید و شاخه‌های متعدد را مدیریت نمایدو شرح وظایف برای آن‌ها در نظر بگیرد. کارگروه دوم وظیفه شناسایی و رسیدگی به تمام بندها و مواردیکه در قانون مطرح شده را داشته باشد. هیچ اتفاقی نخواهد افتاد مگر در بستر قانون. باید تمام مطالبی که در قانون به آن اشاره شده مطالعه و شناسایی گردد.

در انتهای مراسم ریاست انجمن زیست شناسی ایران آقای دکتر نبیونی به جمع بندی مطالب و قرائت ۱۵ آیین نامه اجرایی پرداختند؛ که شامل:

1.  تشکیل کارگروه و یا سازمان ملی زیست شناسان کشور.

2.  تشکیل کارگروههای استانی جهت برگزاری استارت آپهای مختلف در مراکز استانها جهت ایجادگروه‌های علمی به منظور ایجاد شرکتهای دانش بنیان و جذب و سرمایه گذار.

3.  ایجاد راهکارهای مناسب جهت بهبود روابط دانشگاههای دولتی و غیردولتی از طریق انجمن زیست شناسی ایران.

4.   امضای تفاهمنامه های دوجانبه و چندجانبه بین دانشگاهها، انجمن زیست شناسی ایران و مراکز علم و فناوری.

5.  به کارگیری توان اعضای هیئت مدیره انجمن زیست شناسی ایران جهت برگزاری کنسرسیومهای داخلی و خارجی و استفاده از سرمایه گذاران خارجی و عقد قرارداد.

6.  دفاع انجمن زیست شناسی ایران از حقوق زیست شناسان با استفاده از مشاوران حقوقی کاردان.

7. تشکیل اتاق فکر با کمک افراد صاحب ایده نظیر ایده های حل مشکلات اجتماع و جامعه ایرانی( سبک زندگی).

8.  حمایت انجمن زیست شناسی ایران در مسیر ادامه تحصیل در خارج از کشور از طریق پروژه های مشترک ایران و کشورهای توسعه یافته نظیر هلند، دانمارک، اتریش و ... .

9.  حمایت انجمن زیست شناسی ایران از شاخه های زیست شناسی استانی در سراسر کشور از طریق شاخه دبیران انجمن زیست شناسی ایران.

10.   برگزاری کارگاه هایی نظیر افزایش مهارت، آموزش کارآفرینی، آشنایی با حقوق معنوی و... در دانشگاه ها با حمایت انجمن زیست شناسی ایران.

11. راه اندازی دوره‌ های حیات وحش و تاریخ طبیعی شهرها با حمایت انجمن زیست شناسی ایران و کمک مالی شوراهای اسلامی شهر و شهرداریها.

12. راه اندازی خانه‌های زیست شناسی با حمایت انجمن زیست شناسی ایران و کمک مالی شوراهای اسلامی شهر و شهرداریها.

13.   حمایت انجمن زیست شناسی ایران از تشکیل مدارس تابستانی و زمستانی.

14.   برگزاری اردوهای جهادی با پس زمینه زیست شناسی حمایت انجمن زیست شناسی ایران.

15.  تلاش جهت راه اندازی دوره‌های پسادکتری در دانشگاهها با کمک صندوق حمایت از پژوهشگران.

لازم به ذکر است  به تمامی شرکت کنندگان در گردهمایی هدایایی شامل یک بسته فرهنگی حاوی نشریات علمی زیست شناسی دانشگاه خوارزمی ATP و   رویش خوارزمی همچنین یک جلد کتاب با عنوان سرطان امپراتور بیماری ها اعطا گردید. همچنین به حاضرین در گردهمایی گواهینامه حضوردر اعطا شد. این گردهمایی با عنایت ریاست محترم دانشگاه خوارزمی جناب اقای دکتر سبحان اللهی و ریاست دانشکده علوم زیستی سرکار خانم دکتر عریان همچنین زحمات بی دریغ ریاست محترم انجمن زیست شناسی ایران جناب اقای دکتر نبیونی ، در دانشگاه خوارزمی برگزار گردید . عوامل اجرایی گردهمایی همگی از دانشجویان و فارغ التحصیلان زیست شناس دانشگاه خوارزمی در هرچه بهتر برگزار شدن این مراسم نهایت تلاش خود را نمودند.

سمیه جباری- کارشناس ارشد فیزیولوژی جانوری